2015
O Departamento de Matemáticas participou no proxecto Meteocesures co
grupo de 3º da ESO.
Os alumnos realizamos un estudo estatístico, calculando a
media e a desviación típica das variables estatísticas: temperatura máxima,
mínima, e precipitación cos datos da estación de Meteocesures. Dividimos a
clase en tres grupos, traballando cada un deles unha variable. Fixemos unha
taboa de frecuencias (Absoluta, relativa e acumulada) cos datos de xaneiro a
maio. Calculamos a desviación típica e reflexamos todo o traballado nun mural.
Posteriormente descargamos os datos de temperatura máxima do mes de xaneiro da
estación de meteoescolas de Valga e fixemos unha comparativa cos de
Pontecesures. Un exemplo do noso traballo se mostra no seguinte video.
2016
Investigando o cambio atmosférico
antropoxénico nunha clase de 1º da ESO.
Alumnos de 1º da ESO 2016
Departamentos de
Matemáticas e Bioloxía e Xeoloxía
1.
Introdución e plantexamento
Condiciona a nosa
presenza a atmósfera da clase?
Para poder contestar a esta pregunta, decidimos investigar si a variación no número
de alumnos presentes na clase pode modificar os valores de temperatura e humidade da mesma.
Sabemos que o corpo
humano emite calor pero; é suficiente
para variar a temperatura da clase?
A cantidade de calor emitida depende fundamentalmente de dous
factores: o primeiro, do que estás a facer; emites máis
calor cando estas xogando no patio que cando estás sentado nunha clase; e segundo
, dos metros cadrados de superficie
corporal.
A norma de benestar térmico UNE- 7730 establece que: para actividades
sedentarias como as dunha clase, a cantidade
de calor emitida, ou taxa de actividade metabólica, é de 70 watios por metro cadrado de superficie corporal.
Os metros cadrados de
superficie corporal , calcúlanse a partir
da altura e do peso, aplicando a seguinte fórmula: (Método de
Dubois)
Sup.corporal =
0.202 (peso en Kg) 0.425 X
(altura en m) 0.725
A área de superficie corporal dos alumnos é moi variable
variando entre 2,11 m2 e un
1,20 m2 sendo a media da
clase de 1.52 m2.
Se multiplicamos a área en metros pola taxa de actividade metabólica, nos da que
Alex está a emitir 175 watios, Paula 104 , Yaiza 86 e Sandro 88 .Un pouco máis
que a calor que emiten as bombillas desa potencia.
Fixemos unha folla de
cálculo en Excel cos datos de altura e peso recollidos polo profesor de
Educación Física a principios de curso, e calculamos a taxa de actividade metabólica e a enerxía
emitida para cada clase en función dos alumnos presentes. En conxunto, os 31 alumnos emiten continuamente 3289 watios, o equivalente a 3
radiadores de 1000 watios ou a 32 bombillas de 100.
2.
Material e Métodos
Esto é a teoría, pero que pasa na práctica?
Para valorar con certo rigor a nosa influencia na
temperatura da clase, temos que ter en conta a radiación solar incidente e a calefacción, e
tentar minimizalos seleccionando unha
data axeitada.
Cun simulador
solar realizado por nós e ca axuda da
páxina web sunearthtools.com,
calculamos os movementos do sol para distintas datas, chegando á conclusión de
que maio era o mes máis favorable para recoller os datos. O sol esta elevado
sobre o horizonte máis de 60 graos e, gracias ao beirado do tellado, non incide
nas ventás en todo o día. Por outra banda, en maio a calefacción está apagada.
Colocamos tres termohigrómetros dixitais idénticos
previamente testados: un dentro da clase, outro no pasillo e outro na caseta
meteorolóxica (neste último sólo recollimos medidas as 9:00 horas, nos recreos
e as 14:45 horas)
Coas portas e ventás
pechadas, procedimos a medir os cambios de temperatura e humidade que se
producían ao longo da mañá en función do número de persoas que estaban dentro
da clase.
3.
Resultados e discusión
Nos datos das gráficas observamos a evolución dos valores de
temperatura e de humidade
Temperatura
En vermello aparece a evolución das temperaturas dentro da
aula e en azul as do pasillo. Debaixo o número de persoas presentes en cada hora.
Os maiores incrementos de temperatura suceden na 1ª , 4ª e
5ª hora, clases con maior número de alumnos.
As clases desdobradas con 17 ou 16 alumnos, como a 2ª ou a
3ª, manteñen a temperatura inicial ou
incrementan a temperatura moi lixeiramente. Na 6ª hora a clase está valeira e ca porta aberta e a temperatura descende 1,4
graos.
A temperatura do pasillo, en azul, vai aumentando paseniñamente ao longo da
xornada, e sólo baixa lixeiramente durante
os recreos pola apertura das portas para
saír ao
patio e para entrar cando remata o recreo.
Humidade
relativa
Partimos cunha humidade na clase do 71%, intermedia entre a do pasillo e a do exterior.
En solo 50 minutos sube un 7%, manténdose máis ou menos estable durante toda a
xornada e cun máximo do 80% na 4ª e 5ª sesión. 50 minutos despois de
valeirarse a clase e deixar a porta aberta,
acada o seu valor mínimo, un 69%.
A seguinte pregunta que nos fixemos foi:
Son estos valores de
temperatura e humidade normais?, que di a normativa?
O decreto que regula as condicións ambientais dos lugares de traballo, establece un marxe de temperaturas para
traballos sedentarios de 17 a 27 graos,
e un rango de humidade entre o 30 e o 70 %.
Cumprimos en temperatura pero nos pasamos en humidade. É
esto importante?
Por riba do 70% de
humidade é máis probable que sucedan procesos de degradación de aparellos electrónicos como ordenadores ou
canóns, e pode potenciar o crecemento de fungos e ácaros, favorecendo a aparición de alerxias en
individuos sensibles.
Como podemos baixar
os niveis de humidade?
- Ventilando. Abrindo portas e ventás en función dos valores de humidade do higrómetro.
- Establecendo un número máximo de alumnos por clase tendo en conta o volume da mesma e a área de superficie corporal do alumnado. Para un volume de clase como a nosa (152,95 m3), un grupo de Infantil ou de Primaria con 30 alumnos non debería sobrepasar os valores que establece a normativa, pero un grupo de Secundaria, cunha maior superficie corporal, pode superalos con facilidade, sobre todo no inverno, cando as baixas temperaturas limitan a apertura das ventás.
4.
Fontes:
- Méndez Iglesias, M., 2010. Como escribir artículos científicos. Manuales para naturalistas. Ed. Tundra
- Cuanta energía se escapa de tu cuerpo en forma de calorhttp://nergiza.com/cuanta-energia-se-escapa-de-tu-cuerpo-en-forma-de-calor/
- Indicadores biométricoshttp://www.samiuc.es/index.php/calculadores-medicos/calculadores-antropometricos/superficie-corporal-asc-segun-dubois-y-dubois.html
- .http://g-se.com/es/biomecanica/wiki/volumen-corporal-total
- Cálculo da posición do sol. http://www.sunearthtools.com/dp/tools/pos_sun.php
- BOE. Real Decreto 486/1997 por el que se regulan las disposiciones mínimas de seguridad y salud en los lugares de trabajo. https://www.boe.es/boe/dias/1997/04/23/pdfs/A12918-12926.pdf
- Ventilación natural de edificios: fundamentos y métodos de cálculo https://books.google.es/books?id=Z4cUzMGDpl8C&pg=PA35&lpg=PA35&dq=vapor+de+agua+expirado+en+respiraci%C3%B3n&source=bl&ots=YoBxRbSVQo&sig=isgi3nUny3owyv4HqZ0YFi60MuQ&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiOu7C73_7MAhUJ1RoKHYu_D5QQ6AEIJjAB#v=onepage&q=vapor%20de%20agua%20expirado%20en%20respiraci%C3%B3n&f=false
- Ergonomía del ambiente térmico. Determinación analítica e interpretación del bienestar térmico mediante el cálculo de los índices PMV y PPD y los criterios de bienestar térmico local (ISO 7730:2005).http://www.aenor.es/aenor/normas/normas/fichanorma.asp?tipo=N&codigo=N0037517#.V3j7WvmLTio
Traballos de estatística meteorolóxica 3º da ESO
Os alumnos de 3º da ESO , mediante un polígono de frecuencias, fan unha comparativa da temperatura máxima e mímima e das precipitacións de Pontecesures para os meses de Xaneiro de febreiro dos anos 2015 e 2016.
Ademáis fan un sinxelo estudo estatístico consistente nunha taboa de frecuencias e no cálculo da media e a desviación típica.